افرادی که با توجه به شغل خود ساعت های طولانی و مداوم از رایانه و کامپیوتر استفاده می کنند، یا فعالیت هایی دارند که مچ دست تحت فشار زیادی قرار می گیرد، معمولاً با درد در این قسمت مواجه می شوند و علائمی هم چون گز گز شدن و درد و مور مور شدن در ناحیه مچ دست تا نوک انگشتان خود حس می‌کنند. در چنین شرایطی می توان گفت این افراد دچار عارضه‌ای به نام سندروم تونل کارپال شده اند ، در این مقاله در ارتباط با درمان سندروم تونل کارپال صحبت می کنیم .
این سندروم در نتیجه فشرده شدن عصب میانی در ناحیه دالان مچ دست به وجود می آید.
تونل کارپال چیست ؟
سندروم تونل کارپال یکی از شایع‌ترین مشکلات مچ دست به شمار می رود که در اثر فشار بر روی اعصاب مچ دست و عصب مدیان به وجود می آید و در قسمت مچ و انگشتان دست، درد ایجاد می کند و زندگی فرد را مختل می سازد. تونل کارپال همان طور که از نامش پیداست، گذر گاهی باریک یا تونل مانند است که به وسیله استخوان ها و رباط های موجود در کف دست احاطه شده است. زمانی که به عصب میانی یا (مدیان) فشاری وارد میشود، علائمی مانند بی حسی و ضعف و سوزن سوزن شدن در ناحیه مچ دست به وجود می آید که نشان دهنده عارضه سندروم تونل کارپال است. حرکت مکرر دست و ناحیه مچ باعث به وجود آمدن این سندروم میشود. از علائم دیگر این عارضه، احساس بی حسی در ناحیه انگشتان دیگر و دست است و ممکن است حالت برق گرفتگی در این ناحیه حس شود و احتمال این وجود دارد که شدت آن، آن قدر زیاد باشد که این علائم به بازو و بالای مچ دست نیز سرایت کند و حتی از شدت درد فرد را از خواب بیدار نماید.
بعضی افراد هنگام احساس چنین علائمی برای تسکین درد و ضعف خود، دست خود را تکان می دهند. گاهی مواقع بی حسی موقتی دست بعد از گذشت زمان و عدم درمان دائمی می شود. اگر در اثر ضعف موجود در ناحیه دست و مچ، ناخود آگاه اشیا از دستتان بیفتد، به دلیل بی حسی و ضعف ماهیچه هایی است که در انگشت شست وجود دارند و توسط عصب میانی کنترل می‌شوند.
عوامل موثر در ایجاد سندروم تونل کارپال
عوامل متعددی در شکل گیری سندروم تونل کارپال نقش دارند. بسیاری از آن ها ممکن است به صورت مستقیم باعث ایجاد این عارضه نشوند، اما امکان ایجاد خطر و تحریک را برای عصب مدیان به وجود می‌آورند. از جمله:
عوامل آناتومیک، جنسیت، چاقی، بیماری های عصبی، بیماری های التهابی، تغییر میزان مایعات بدن، عوامل مرتبط با محیط کار و ورزش، داروها و سایر دلایل پزشکی.
عوامل آناتومیک
عوامل آناتومیک هم چون :پیچ خوردگی، شکستگی، دررفتگی، و آرتروز مچ دست از جمله عواملی هستند که باعث فشار بر اعصاب داخل تونل کارپال و مچ دست می شوند.
بیماری های عصبی
بیماری های عصبی شامل بعضی از بیماری های مزمن مانند: دیابت و بیماری های عصبی، بر روی اعصاب بدن به ویژه عصب مدیان تاثیر زیادی می گذارند و عامل به وجود آورنده این عارضه می شوند.
بیماری های التهابی
بیماری های التهابی شامل آرتریت، روماتوئید و بیماری های دیگری که با التهاب همراه هستند، بر اطراف تاندون مچ دست تاثیر می گذارند و با فشار بر روی عصب مدیان، زمینه ساز به وجود آمدن این سندروم می شوند.
چاقی و اضافه وزن همان طور که میدانید، عوارض زیادی دارد و یکی از عواملی است که خطر ابتلا به سندروم تونل کارپال را در شخص به وجود می آورد. همچنین مصرف بعضی از داروها سبب به وجود آمدن این عارضه می شوند. از جمله داروهای مخصوص سرطان سینه. علاوه بر این حبس شدن مایعات در بدن سبب افزایش فشار داخلی به تونل کارپال می شود و عصب مدیان را تحریک می سازد، که این مسئله در بین بانوان در دوران بارداری و یائسگی بسیار شایع است و پس از پایان دوران بارداری عارضه تونل کارپال خود به خود درمان میشود. به طور کلی می توان گفت این عارضه در بین بانوان نسبت به آقایان شایع تر است. به این دلیل که فضای داخلی تونل کارپال در آقایان نسبت به بانوان تا حدودی بیشتر است. و همین کوچک بودن فضای تونل در دست خانم ها سبب به وجود آمدن این عارضه می شود.
استفاده طولانی مدت و مکرر از مچ دست در محل کار یا ورزش، سبب درد و تحریک مچ دست می شود و بر عصب مدیان فشار زیادی وارد می کند که باعث آسیب دیدن مچ دست می گردد.
استفاده مکرر از ماوس و رایانه، فعالیت فیزیکی زیاد با مچ دست، به ویژه در محیط سرد، از جمله عواملی هستند که به مرور زمان باعث به وجود آمدن سندروم تونل کارپال می شوند.
روشهای درمان سندروم تونل کارپال
در صورت مواجه شدن با چنین علائمی در درجه اول باید به پزشک مراجعه نمود تا با تشخیص علت به وجود آمدن عارضه، راه های درمان آن را تجویز کند. در صورتی که این سندروم علائم خفیفی داشته باشد، با استراحت دادن به دست و ایجاد وقفه در کار و ورزش میتوان درد را تسکین داد. هم چنین از فعالیت شدید و فشار روی مچ دست باید خودداری نمود و با استفاده از کمپرس آب سرد، تورم آن را کاهش داد.
علاوه بر این با بستن مچ بند طبی از وارد شدن فشار به مچ دست پیشگیری می شود و کمک زیادی در بهبود این عارضه به شمار می رود.
اگر بعد از استراحت دادن به دست و قطع فعالیت زیاد طی چند هفته، علائم درد کاهش پیدا نکرد، گزینه های درمانی دیگری را باید در نظر گرفت. مانند: آتل بندی مچ، استفاده مرتب از مچ بند طبی، انجام فیزیوتراپی و مصرف داروهای ضد التهاب مانند: ایبوپروفن برای تسکین موقت درد ناشی از این سندروم.
اگر علائم این عارضه شدید بود و گزینه های درمانی ذکر شده کمکی به تسکین و بهبود درد نکرد، تنها راه چاره، عمل جراحی بر روی رباطی است که بر روی عصب مدیان فشار وارد می آورد و باعث درد میشود.
درمان سندروم تونل کارپال با استفاده از مچ بند طبی
یکی از بهترین گزینه های درمان سندروم تونل کارپال استفاده منظم از مچ بند طبی است.
مچ بند طبی از جمله وسایل ارتوپدی ای محسوب می شود که از فشار بیش از حد بر روی مچ دست جلوگیری می کند و باعث التیام ورم و بر طرف کردن رگ به رگ شدگی میشود و درد ناحیه مچ را تسکین می بخشد. مچ بند طبی حرکت دست را محدود کرده و آن را در موقعیت ثابت نگه می دارد و علائم سندروم تونل کارپال را کاهش می دهد و باعث التیام درد می شود.
هم چنین علاوه بر درمان این عارضه از فشار بیشتر و آسیب های احتمالی به مچ جلوگیری می کند. بسیاری از فعالیت های روزمره که باعث ایجاد فشار بر روی مچ دست می شوند، را با بستن مچ بند طبی به سهولت می توان انجام داد. برای مشاغلی چون کارهای دفتری، استفاده از رایانه، نقاشی، ورزش کاران و بدنسازان، استفاده از این محصول توصیه می شود. مچ بند طبی با توجه به نوع و شدت آسیب دیدگی دارای انواع متفاوتی است. مانند: مچ بند تسمه دار، مچ بند بند دار طبی و غیره… هم چنین بسیاری از ورزش کاران از نوعی مچ بند ورزشی که دارای انعطاف پذیری بالایی است و از وارد شدن فشار بر روی مچ دست جلوگیری می کند، استفاده می کنند، به این علت که نواحی مچ دست و ساعد در زمان حرکات ورزشی در معرض آسیب پذیری بیشتری هستند.
